İzmir'in Açık Hava Müzeleri

Binlerce yıllık geçmişiyle İzmir sayısız farklı uygarlığın izini taşıyor ve bu mirasını şehrin dört bir yanına dağılmış olan müzeler aracılığıyla misafirlerine ulaştırıyor. Bu yazımızda gelin, İzmir’in açık hava müzelerini daha yakından tanıyalım.

Buharlı Lokomotif Müzesi

Çamlık Buharlı Lokomotif Müzesi ve Çamlık Demiryolu Müzesi isimleriyle de anılan bu yapı, Selçuk’un Çamlık Mahallesi’nde bulunan bir açık hava demiryolu müzesi. İlçe merkezine sadece 7 kilometre mesafede bulunan müze, 160 dönümlük bir arazi üzerine kurulmuş durumda.

Türkiye’nin ilk demiryolu olan İzmir-Aydın hattının üzerinde bulunan Çamlık, bu hattaki trenlerin tamiri için kurulan atölyeye ev sahipliği yaptığından, müzenin de burada kurulması uygun görülmüş. Yapımına 1991 yılında başlanıp 1997 yılında ziyarete açılan müzede, Türkiye’nin demiryolu tarihine dair önemli eserler görebilirsiniz.

Çamlık Demiryolu Müzesi’nde Alman, İngiliz, Fransız, Amerikan, İsveç ve Çekoslovak yapımı 30 adet buharlı lokomotif sergileniyor. Bunların arasında dünyada sadece iki tane bulunan ve odunla çalışan İngiliz yapımı bir lokomotif ile Adolf Hitler tarafından 2. Dünya Savaşı’nda yaptırılan üç silindirli bir lokomotif de var. En eskisi 1887 en yenisi 1952’de imal edilmiş lokomotifler oldukça bakımlı bir biçimde ziyaretçilerini bekliyor. Lokomotiflerin teknik detayları hakkında bilgi veren plakaları okumak için lokomotiflere tırmanmak da mümkün.

Atatürk 1937 yılında Ege manevralarını izlemek için Beyaz Tren ile geldiği Çamlık’ta bir gece konakladığından, Atatürk’ün kullandığı vagonlardan biri de tüm donanımıyla müzede sergileniyor.

Müzenin hemen yanındaki restoranda ise Türk mutfağının eşsiz lezzetteki yemeklerinden tadabilirsiniz.

Agora Açık Hava Müzesi

Kadifekale’de kentin kuzey yamacında bulunan Agora Açık Hava Müzesi, hem bir ören yeri hem de bir açık hava müzesi işlevi görerek, Helenistik dönemden günümüze gelebilmiş kalıntıları misafirleriyle buluşturuyor.

Agoranın Batı Kapısı kemeri üzerinde bulunan, Aurelius’un İzmir’i çok seven karısı Faustina’nın zarif kabartma portresi, ören yerinin girişinde konukları karşılıyor. Agorada gün yüzüne çıkarılan en önemli eserlerden olan Poseidon ise Demeter heykel grubu Tarih ve Sanat Müzesi’nde sergileniyor.

Agorada heyecan uyandıran en önemli buluntulardan biri de Smyrna Agorası’nın bazilikasının bulunduğu bölümdeki grafitiler. Dünyanın en zengin Yunanca graffiti koleksiyonu olarak tanımlanan duvar yazılarında Helenistik ve Roma dönemlerindeki günlük yaşantılara ait kesitler yer alıyor. Sayıları 1.500’ü bulan koruma altındaki bu graffitilerin M.S. 2. yüzyıl ile 4. yüzyıl arasında yapıldıkları tahmin ediliyor.

Agora kazılarında Helenistik dönem, Roma dönemi, Bizans ve Osmanlı dönemine ait katmanları görmek mümkün. Agora’da son dönemde yapılan kazılarda ortaya çıkartılan Roma Hamamı, Mozaikli Yapı ve Kent Meclisi’nin yanı sıra kent merkezinden agoraya girişi sağlayan Bazilika Kuzeybatı Kapı ile limandan Agora’ya girişi sağlayan Faustina Caddesi ziyaretçilerin büyük ilgisini çekiyor.

Agoradan çıkartılan ancak ören yerinde muhafaza edilmeyen eserlerse İzmir Arkeoloji Müzesi ile Tarih ve Sanat Müzesi’nde sergileniyor.

Bostanlı Açık Hava Arkeoloji Müzesi

Bostanlı Güzel Sanatlar Parkı içinde yer alan Bostanlı Açık Hava Arkeoloji Müzesi 1987 yılından beri hizmet veriyor. 2011 yılında tamamen yenilenen müzede Erken Roma döneminden Bizans dönemine kadar pek çok farklı zamana ait 90 parça eser görülebiliyor. Resim atölyelerinin de bulunduğu müzeyi gezdikten sonra müzenin de içinde bulunduğu Güzel Sanatlar Parkı’nda yürüyüş yapabilir, yemyeşil parkın kafesinde bir kahve molası verebilirsiniz.

Bergama Açık Hava Müzesi

Anadolu’daki en önemli antik kentlerden biri olan Bergama’daki müze, 1936 yılında eski bir mezarlık olan alanda ziyarete açıldı ve bu sayede Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk “Arkeolojik Kazı Müzesi” olma özelliğini taşıyor.

Projesi Zeus Altarı’ndan esinlenilerek oluşturulan binada ve binanın bahçesindeki açık alanda yer alan Bergama Müzesi, sergilenen zengin arkeolojik ve etnografik eserleriyle, benzerleri içinde ön plana çıkıyor.

Bergama Müzesi’nin iç avlu ve bahçesinde, çeşitli dönemlere ait taş eserler sergileniyor.

Helenistik Dönem ile Roma ve Bizans Dönemi’ne ait mermer mimari eserler, kadın ve erkek heykelleri, Zeus Sunağı’nın maketi ve Berlin’deki orijinal yapının fotoğraflarıyla canlandırılması, Demeter Kutsal Alanı’nın maketinin yanı sıra Akropol, Asklepion, Kızıl Avlu (Serapeion), Musalla Mezarlığı alanında yapılan kazılarda ortaya çıkarılan eserleri de burada görmek mümkün.

Müzenin etnografya bölümünde ise Bergama ve yöresine ait geleneksel sosyal yaşamı, kültürel değerleri yansıtan zengin eser koleksiyonu bulunuyor. Bergama yöresinde bulunan Yörük, Türkmen, Çepni aşiretlerinin yöresel kıyafetleri, Bergama’ya ait gelin ve gündelik giysiler, Anadolu’nun önemli halı üretim merkezlerinden biri olan Bergama’nın Yuntdağı, Kozak, Yağcıbedir yöreleri olarak adlandırılarak tasnif edilmiş halı, kilim, heybe örnekleri, Bergama’nın tanınmış efelerinden olan Tuzcu Efe’nin Kurtuluş Savaşı sırasında kullandığı kıyafetler burada sergilenen en önemli eserler arasında yer alıyor.

Çeşme Müzesi

Çeşme ilçesinin görülmeye değer tarihi ve kültürel değerlerden biri olan Çeşme Kalesi, aynı zamanda Çeşme Arkeoloji Müzesi’ne de ev sahipliği yapıyor.

Müze salonlarında ve açık alanda, Erythrai Antik Kenti’nde yapılan kazılardan çıkarılan ve Çeşme çevresinden gelen mermer heykeller, çeşitli dönemlerden mezar taşları, pişmiş toprak figürinler, çanak çömlek, mimari elemanlar, batıklardan çıkarılan amfora, çapa, demir ve bronz toplar, mancınık gülleleri ve eski zeytin ezme düzeneği sergileniyor. Ayrıca, müzenin girişindeki sanat galerisi yıl boyunca çok sayıda süreli sergiye ev sahipliği yapıyor.

Evrensel Çocuk Müzesi ve Eğitim Kampüsü

2017 yılında Karşıyaka’da kurulan Karşıyaka Evrensel Çocuk Müzesi ve Eğitim Kampüsü çocukların yaratıcılıklarını, hayal güçlerini ve becerilerini geliştirmelerini sağlarken eğlenceli deneyimleri paylaşmalarını sağlıyor. Şehrin en işlek ilçelerinden biri olan Karşıyaka’da 7 bin 200 metrekare arazi üzerine kurulu olan müze sadece Türkiye’de değil, dünyada da evrensel değerler temalı ilk çocuk müzesi ve eğitim kampüsü olma özelliği taşıyor.

15 adet dinozor replikası ve fosil kazı alanından oluşan Paleontoloji Adası; biyolojik gölet, böcek replikaları ve böcek otellerinin bulunduğu Entomoloji Adası; küçültülmüş inşaat makineleriyle Mühendislik Adası; statik astronot ve Arşimet burgusu gibi düzenekleriyle Bilim Adası’nın bulunduğu kampüsün yanı sıra müze kısmının eğitim ve sergi alanlarında çocukların farklı değerlerle ilgili bilgi sahibi olması sağlanıyor.