Eski Smyrna - Bayraklı Höyüğü (Tepekule)

Eski Smyrna - Bayraklı Höyüğü (Tepekule)

Eski İzmir kenti (Smyrna) körfezin kuzeydoğusunda yer alan ve yüzölçümü yaklaşık yüz dönüm olan bir adacık üzerinde kurulmuştu. Son yüzyıllar boyunca Meles Irmağı Sipylos (Yamanlar) Dağı'ndan gelen sellerin getirdikleri mil ile bugünkü Bornova Ovası'nın oluştuğu ve yarım adacık bir tepe haline dönüştüğü bilinmektedir.

Tarihçe

Bayraklı'daki Smyrna kenti tarihinin MÖ 3000 yılından çok daha gerilere uzandığı tahmin edilmekle birlikte, yapılan en son kazılarda henüz MÖ 3000 yıllarına kadar gidilebilmiştir. Kazılarda elde edilen bilgiler ışığında ilk yerleşik evlerin höyüğün en üst düzeyinde denizden 3 ile 5 metre yukarıdaki kayalar üzerine oturtulduğu belirlenmiştir. Bu ilk yerleşme Eski Tunç Çağı dönemine aittir. Eski İzmirliler, kentlerini MÖ 850'lerde kerpiçten yapılmış kalın bir surla korumaya başladıkları bilinmektedir. Bu tarihten itibaren Eski İzmir'in bir kent devlet kimliği kazanmış olduğu söylenebilir. Kenti 'Basileus' adı verilen bir beyin idare ettiği düşünülmektedir. Kentin en önemli kutsal yapısı Athena Tapınağı olarak bilinmektedir. Bu tapınağın günümüze değin korunan en eski kalıntısı MÖ 725-700 yılları arasına tarihlenmektedir. Tanrıça Athena'ya sunulan armağanların birçoğunda sunu yazıtları bulunmaktadır. Kazılarda ortaya çıkarılan Athena Tapınağı (MÖ 640-580), Doğu Helen dünyasının en eski mimarlık eseridir. En eski ve en güzel sütun başlıkları şu ana kadar İzmir'de bulunmuştur. Eski İzmir'in cadde ve sokaklarının 7. yüzyılın ikinci yarısında ızgara planlı oolduğu anlaşılmıştır. Bu kent modeli MÖ 5. yüzyılda Hippodamos tipi adını almıştır. Bayraklı şehir planı bu tür kent dokusunun Batı dünyasındaki en erken örneğidir. Antik Çeşme ise, Antik kentin güneydoğu kısmında, surların dışında bulunan antik çeşmenin MÖ 7. yüzyıl sonlarında inşa edildiği yapılan kazı çalışmaları sonucunda tespit edilmiştir.