Havra Sokağı

Havra Sokağı

Havra Sokağı, İzmir'in Juderia olarak bilinen bölgesinin merkezi olarak bilinmektedir. İzmir ve çevresindeki İzmir Yahudileri'nin geçmişleri milattan önceye dayanmakla birlikte 16. yüzyıla kadar kentte sayılarının az olduğu anlaşılmaktadır. 16. yüzyıldan itibaren ise, İspanya ve Portekiz'den 1492 ve 1497 yıllarında Tire ve Manisa'ya göç eden Sefarad Yahudileri'nin İzmir'e geldikleri bilinmektedir. Ardından, Batı Anadolu'daki diğer il/ilçelerdeki Yahudiler yavaş yavaş kente yerleşmeye başlamışlardır. Daha sonra Selanik, İstanbul, Ankara, Balkanlar, Akdeniz adalarından gelenler, Filistinli Yahudiler ve önemli bir Portekiz (Converso) göçmen grubu İzmir Yahudi Cemaati'ni oluşturmuşlardır. 19. yüzyıldan itibaren de Portekiz asıllı İtalyan zengin Yahudiler (Frankos) ve Doğu Avrupalı özellikle Rusya göçmeni yoksul Yahudiler (Aşkenazlar) kente gelmişlerdir. Yahudiler, geleneklerinin ve dinlerinin gereği olarak, bir arada, Havra Sokağı ve çevresine yerleşmişlerdir. Sokağa adını veren havralar ise çoğu yüksek duvarların ardında, küçük bahçelerinin içinde bulunmaktadır.

Tarihçe

19. yüzyılın sonlarında İzmir'in önde gelen rakı üretim yeri olarak bilinen Havra Sokağı'nda, zamanında pek çok meyhanenin de bulunduğu bilinmektedir. 1888 yılı İzmir Ticaret Rehberi'ne göre Havra Sokağı'nda bir Türk hamamı, bir Yunan eczanesi ile yine Yunan ve Yahudilere ait şaraphanelerin de varlığı bilinmektedir. Havra Sokağı'nın ismi Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türk Pazarı Sokak olarak değiştirilmişse de bu isim benimsenmeyerek eski adı kullanılmaya devam etmiştir. 1948'de İsrail'in kurulmasıyla birlikte İzmir Yahudileri'nin birçoğunun göç ettiği bilinmektedir.