Başdurak (Hacı Hüseyin) Camisi

Başdurak (Hacı Hüseyin) Camisi

Cami, Başdurak mevkiinde bulunduğu için bu isimle anılmaktadır. İzmir'e 1671 yılında gelen Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nden, caminin tahıl tüccarı Hacı Hüseyin Bey tarafından 1652 yılında yaptırıldığı bilinmektedir. Evliya Çelebi'nin caminin giriş kapısının üzerinde gördüğünü söylediği kitabe günümüzde yerinde bulunmamaktadır. Bu kitabenin yerini ana mekâna giriş kapısının üstündeki 1774 tarihli onarım kitabesi almıştır. Aynı tarihte buraya bir de kütüphane yapıldığı bilinmektedir. Caminin ikinci onarım kitabesi, avlu kapısının üzerinde bulunmaktadır. Kitabeye göre depremde büyük zarar gören cami, halkın yardımıyla onarılmıştır. 1880 yılında yıkılan minaresinin, 1894 yılında yeniden yapıldığı bilinmektedir.
Başdurak Camii, tek kubbeli ve tek minareli kâgir bir yapıdır. Kubbesi kurşun örtülü, minaresi ise süslü oymalı taşlardan yapılmıştır. Caminin sade olan mihrabının duvarında çini panolar bulunmaktadır. Sütun başlıkları ve mihrabın üstü altın yaldızlı; kubbenin ortasında ise ihlas suresi yazılıdır.
Caminin dış cephelerinde, saçağın altındaki alçı friz ile üzerindeki çiçek motifleri dikkat çekmektedir. Duvarların üst kısmı, alt ve üst kat pencereleri ile mihrap, bitkisel motiflerden oluşan alçak kabartma alçılarla bezelidir. Caminin içinde yer yer kalem işi süslemelere de rastlanılmaktadır. Minber girişinde ve yan aynalıklarında bulunan mermer kabartmalar ile korkuluklarındaki bitkisel süslemeler görülmeye değerdir.
Caminin restorasyonu, 2001 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü, 2017 yılında ise İzmir Ticaret Odası tarafından gerçekleştirilmiştir. Son restorasyonla birlikte, Başdurak Camii'nin altında bulunan 28 dükkân da yenilenerek 'Başdurak Kemeraltı Turistik El Sanatları Çarşısı' projesi adıyla hayata geçirilmiştir.