Başdurak (Hacı Hüseyin) Camisi

Başdurak (Hacı Hüseyin) Camisi

Başdurak mevkiinde bulunduğu için bu isimle anılan, Anafartalar Caddesi'nin göz kamaştıran camilerinden birindesiniz. İzmir'e 1671 yılında gelen Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nden, caminin tahıl tüccarı Hacı Hüseyin Bey tarafından 1652 yılında yaptırıldığını öğreniyoruz.
Evliya Çelebi'nin caminin giriş kapısının üzerinde gördüğünü söylediği kitabe günümüzde yerinde yok. Bu kitabenin yerini ana mekâna giriş kapısının üstündeki 1774 tarihli onarım kitabesi almış. Aynı tarihte buraya bir de kütüphane yapılmış. Caminin ikinci onarım kitabesi, avlu kapısının üzerinde bulunuyor. Kitabeye göre depremde büyük zarar gören cami, halkın yardımıyla onarılmış. 1880 yılında yıkılan minaresi, 1894 yılında yeniden yapılmış.
Başdurak Camii, tek kubbeli ve tek minareli kâgir* bir yapı. Kubbesi kurşun örtülü, minaresi ise süslü oymalı taşlardan yapılmış. Caminin sade olan mihrabının duvarında çini panolar bulunuyor. Sütun başlıkları ve mihrabın üstü altın yaldızlı; kubbenin ortasında ise ihlas suresi yazılı.
Caminin dış cephelerinde, saçağın altındaki alçı friz** ile üzerindeki çiçek motifleri dikkat çekmekte. Duvarların üst kısmı, alt ve üst kat pencereleri ile mihrap, bitkisel motiflerden oluşan alçak kabartma alçılarla bezeli. Caminin içinde yer yer kalem işi süslemelere de rastlanıyor. Minber girişinde ve yan aynalıklarında bulunan mermer kabartmalar ile korkuluklarındaki bitkisel süslemeler görülmeye değer.
Caminin restorasyonu, 2001 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü, 2017 yılında ise İzmir Ticaret Odası tarafından gerçekleştirilmiş. Son restorasyonla birlikte, Başdurak Camii'nin altında bulunan 28 dükkân da yenilenerek 'Başdurak Kemeraltı Turistik El Sanatları Çarşısı' projesi hayata geçirilmiş.

* Taş ve tuğladan yapılmış yapı.
** Eski Yunan ve Roma yapılarında, taban kirişiyle çatı arasında kalan, üzeri boydan boya kabartmalarla süslü bölüm.