Ayasuluk Kalesi ve St. Jean Anıtı

Ayasuluk Kalesi ve St. Jean Anıtı

Ayasuluk Tepesi'nin , Arzawa-Mira Krallığı Dönemi'nde Apasas, daha sonra Ephesos adıyla anıldığı bilinmektedir. Efes halkının M.S. 7. yüzyıldan sonra Ayasuluk'a taşınması ile St. Jean Bazilikası'nın Efes'teki eski Piskoposluk Kilisesi'nin yerini aldığı bilinmektedir. Ayasuluk, Bizans Dönemi'nde önemli bir kent ve hac merkezi konumunu sürdürmüş, 1304 yılında Türklerin eline geçmiştir. Bundan sonra 'Ayasuluk' adını alan kent 1350 yılından sonra Aydınoğulları Beyliği'nin bir dönem başkenti olmuştur. Erken Osmanlı Dönemi'nde Batı Anadolu'nun liman kentlerinden birisi olduğu bilinmektedir. Ayasuluk/Selçuk Kalesi Ayasuluk Tepesi'nin en yüksek yerine inşa edilmiş olan iç kale sur duvarları Selçuklu-Osmanlı Dönemlerine aittir. Kale içinde, kapıların yakınında beş adet sarnıç, merkezi kısmın güneyinde tek kubbeli ve minaresi kısmen sağlam kalabilmiş cami (Kale Cami), üstte, batıda Türk Dönemi'ne ait Bey Köşkü ve hamamı ile bir başka sarnıç bulunmaktadır. Ayasuluk Tepesi'nin güney bölümündeki St. Jean Bazilikası İsa'nın İncil yazarı genç havarisi St. Jean adına önce basit bir mezar anıtı yapılmış ve üzerine M.S. 5. yüzyılda ahşap çatılı bir bazilika inşa edilmiştir. M.S. 6. yüzyıl başındaki depremlerde kullanılamaz duruma gelen bazilikanın yerine İmparator Iustinianus ve karısı Theodora (M.S. 527-565) tarafından haç planlı, üç nefli, altı kubbeli yeni bir bazilika yaptırılmıştır. 2020 Yılından itibaren Ayasuluk Tepesi ve St. Jean Anıtı Kazı ve Onarım Çalışmaları Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Sinan Mimaroğlu tarafından yürütülmektedir.