Yeşil İmaret (Yahşi Bey) Camisi

Yeşil İmaret (Yahşi Bey) Camisi

Yeşil İmaret Camisi, Tire'de 15. yy.'da inşa edilen camii olup halk arasında Yahşi Bey Camisi olarak bilinmektedir. Banisi II. Murat olup Tire sancak beyi tarafından yaptırılmış olan eserin kitabesi yoktur. Orijinalliğini yitirmiş olan eser pek çok kez onarım geçirmiştir.Mimari özellikleriyle Osmanlı bölgesindeki imaretlerin tipolojisini devam ettirmektedir. Tire Yeşil İmaret Camisinde ilk defa ana kubbeye bağlanan yarım kubbe ile sağlanan gelişme, Osmanlı cami mimarisinde merkezi kubbenin yarım kubbelerle birlikte çeşitli denemeler halinde uygulandığı plan şemalarıyla daha ileri bir aşamaya taşınmıştır.Zaviyeli cami plan şemasına girmektedir. Cami moloz taş ve tuğla malzeme ile inşa edilmiş olup tek minaresi doğu kısmından yükselmektedir. 5 gözlü son cemaat yerinin üzeri kubbe ile örtülü olup bu bölüm daha işçilikli bir özellik gösterir. Kubbeye geçiş elemanı ortadaki kubbede üçgen kuşak dizisi görülürken yanlardaki kubbelerde pandantif yer almaktadır. Kaidesiz olan sütun ve sütun başlıkları devşirme malzemedir. Yapının beden duvarları çift sıra kirpi saçak dizisi ile hareketlendirilmiştir.Ana mekanı örten kubbenin üzeri kurşun ile kaplanmış olup yandaki kubbeli mekanlarda da ve yarım kubbeli mekandaki pencereler ile aydınlatma sağlanmaktadır. Bu pencerelerin her biri farklı bir işçilik göstermekte olup merkezi kubbenin kasnağında da sivri kemerli pencereler görülür.Yapının cümle kapısı çift renk mermer kullanımının bir örneğini teşkil ederken basık kemerli olup mukarnaslı kavsarası bulunmaktadır. Kavsaranın ortasında bir pencere görülürken, kapısı iki kanatlı ahşaptan olup üzerindeki panolar bitkisel motifler ile süslenmiştir. Ana mekana girişi sağlayan bu kapıdan girildiğinde, harim bölümünün sağındaki ve solundaki odalar dikkat çekmektedir. Bu odalarda birer ocak nişi ve pencere bulunmaktadır. Mekan girişlerindeki kapılar ahşap sanatının en güzel örneklerini sergilemektedir.Yapının kuzeydoğusunda minaresi yer almakta ve beşgen planlı bir kaide üzerinde yükselmektedir. Tamamen orijinaliğini yitirmiş olan minare tuğla ve taş malzeme ile örülmüştür. Silindir gövdesini kaplayan firuze ve mor renk sırlı tuğlalar yer yer dökülmüştür. Ana mekanın önündeki yarım kubbeli kısım bir seki yardımı ile yükseltilmiş olup bu kısmı örten kubbe 21 dilimli olması ile dikkat çekmektedir.Yapının mihrabı cephede kütle halinde çıkıntı yapmaktadır. Derin bir mihrap nişinin üzerini 13 keskin dilimin oluşturduğu bir kemer örtmekte köşeler ise mukarnaslarla bezenmektedir. Mihrabın alınlık kısmı bitkisel tezyinatın güzel bir örneğini yansıtmaktaıdr. Kalem işi madalyonların süslediği nişlerin alt kısımlarına birer pencere açılmıştır.